XTZ phân tích để hold (rõ ràng đang trong một xu hướng tăng)
Tezos (XTZ) là Blockchain Platform.
Nói một cách đơn giản, Tezos là một nền tảng hợp đồng thông minh (Smart Contract Platform).
Tezos có các tính năng chính tương tự như Ethereum đó là Smart Contract. Nhưng bên cạnh đó Tezos còn có các tính năng nổi bật khác như: Onchain Governance, Self-Amendment (tự sửa đổi).
Chi tiết về các điểm nổi bật này mình sẽ trình bày kỹ hơn ở những phần sau.
Mục tiêu của dự án là trở thành nền tảng hợp đồng thông minh duy nhất mà người dùng cần đến sau này.
Vấn đề mà Tezos (XTZ) đặt ra để giải quyết?
Có hai vấn đề chính được Tezos đặt ra đối với nhiều Blockchain nền tảng hiện tại:
Cộng đồng bị chia rẽ khi Hardfork
Mình sẽ lấy ví dụ gần đây là việc Hardfork của Bitcoin Cash thành Bitcoin SV và Bitcoin ABC.
Một bên ủng hộ Bitcoin Cash nên tích hợp thêm chức năng hợp đồng thông minh. Bên còn lại giữ ý kiến rằng Bitcoin Cash chỉ nên là một Cryptocurrency cho việc thanh toán - Follow Satoshi Vision.
Không bàn đến việc đúng sai, nên hay không nên ở trường hợp này. Điều chắc chắn xảy ra là sự kiện làm cho cộng đồng của Bitcoin Cash bị chia rẽ thành hai phe, bên ủng hộ Bitcoin ABC và Bitcoin SV.
Nhìn ra xa hơn, Bitcoin Cash cũng là một Fork từ Bitcoin. Anh em có thể tìm hiểu thêm các sự kiện Hardfork lớn của Bitcoin, Ethereum và các dự án lớn khác bằng cách đơn giản là search Google.
Chi phí duy trì an ninh mạng quá lớn
Việc anh em đào BTC bằng các máy đào cũng đồng nghĩa với việc anh em đang góp sức giữ cho mạng lưới Bitcoin an toàn.
Càng có nhiều người tham gia đào, mạng lưới Bitcoin càng vững chắc, càng khó để tấn công hơn. Hiện nay, có thể nói Bitcoin là một trong những mạng lưới an toàn nhất thế giới.
Nhưng chi phí bỏ ra cho quá trình này cũng không phải số nhỏ, tiền máy đào, tiền tiện...chưa tính đến các vấn đề khác như lượng CO2 thải ra từ quá trình này.
Theo Cambridge Judge Business School, điện năng mà mạng lưới Bitcoin tiêu thụ lớn hơn cả nước Thụy Sĩ. Con số này rơi vào 60.57 TWh mỗi năm.
Tezos (XTZ) giải quyết vấn đề này bằng cách nào?
Tezos phát triển một Middleware gọi là Network Shell.
Network Shell hỗ trợ trong giao tiếp giữa Network Protocol và Blockchain Protocol. Nói một cách đơn giản, Network Shell cho phép Tezos phát triển một sổ cái có thể tự nâng cấp (Self-Amending Ledger).
XTZ hay còn được gọi là Tezzies là Native Token của Tezos.
Ngoài việc được coi là tài sản, nhiên liệu tạo động lực trong mạng lưới Tezos, XTZ còn đóng vai trò như “phiếu bầu”. Phiếu bầu này dùng để Vote khi có đề xuất được công bố trên mạng lưới.
Tezos đã ra Mainnet vào 17/09/2018, từ đó XTZ chạy trên Tezoschain.
Một số thông tin cơ bản về XTZ
Token Name: Tiz
Ticker: XTZ
Blockchain: Tezoschain
Total Supply: ∞ XTZ (Tổng cung hiện tại của đồng XTZ đang là hơn 804 triệu XTZ. Tuy nhiên, dự án không fix tổng cung tối đa).
Circulating Supply: 804,442,505 XTZ
Token sale XTZ
Public sale (ICO):
Start Date: 28/06/2017.
End Date: 13/07/2017.
Token Price: 0.47 $
Thanh toán bằng: BTC, ETH
Tổng vốn gọi được: 361,122 ETH + 65,681 BTC
Tổng Token bán được trong ICO: 607,489,041 XTZ
Dự án Tezos (XTZ) có gì nổi bật?
Trong phần này mình sẽ trình bày một vài điểm nổi bật của Tezos:
Self-Amendment and On-Chain Governance
Mình sẽ lấy ví dụ: A muốn hạ số lượng XTZ cần khóa từ 10,000 XTZ xuống 8,000 XTZ để có thể bắt đầu Staking và nhận Reward từ việc xác nhận khối.
Dự án ABC cần Hardfork để thực hiện cải tiến này. Trong trường hợp tất cả cộng đồng đều ủng hộ việc này thì họ chỉ cần cập nhập bản Update bản vá mới là cả cộng đồng sẽ chuyển qua một nhánh mới.
Nếu xảy ra việc không thống nhất ý kiến, một nhóm người không đồng ý việc giảm Token cần khóa từ 10,000 xuống 8,000 họ sẽ không cập nhập bản vá và tiếp tục chạy trên nhánh cũ. Thế là cộng đồng của Project ABC bị tách ra.
Trường hợp tương tự là Hardfork của Ethereum và Ethereum Classic.
Ở dự án Tezos, A tạo đề xuất Athena. Với một ít sửa đổi ở cấp độ giao thức và A yêu cầu một số XTZ cho việc A bỏ công sức ra Code cho Tezos. Số XTZ này nhằm đảm bảo cho các Developers có động lực để đóng góp cho hệ sinh thái.
Ở giai đoạn đoạn này, các Owner XTZ có thể dùng XTZ của mình để vote. Nếu quá trình này kết thúc với việc đề xuất Athena đạt được đa số vote ủng hộ thì đề xuất Athena sẽ chuyển qua giai đoạn thử nghiệm.
Một chuỗi thử nghiệm sẽ thử chạy đề xuất này và cộng đồng có thể góp ý cải thiện nó. Nếu Athena hoàn thiện nó sẽ được update thành mạng chính mà không cần phải thực hiện Hardfork.
Liquid Proof of Stake (LPoS)
Cơ bản LPoS là một biến thể của DPoS nhưng khác một điểm quan trọng là:
Anh em có thể ủy quyền Vote của mình cho người mà anh em tin tưởng.
Vì vậy, để trở thành người có quyền lực trong mạng lưới, anh em không nhất thiết phải bỏ vài chục triệu đô la mua XTZ mà chỉ cần giành được sự tin tưởng của cộng đồng Tezos.
XTZ được dùng làm gì trong hệ sinh thái Tezos
Trước khi nói về XTZ mình sẽ nói một chút và các thuật ngữ liên quan đến Tezos mà ít nhiều anh em sẽ nghe qua khi tìm hiểu về Tezos.
Liquidity, Michelson và Tezos VM là gì?
Liquidity, Michelson là ngôn ngữ được dùng để viết Smart Contract trên Tezos, Tezos VM (Tezos Virtual Machine) có chức năng tương như máy ảo EVM.
EVM là viết tắt của cụm từ Ethereum Virtual Machine - một máy ảo Turing hoàn toàn, có nhiệm vụ giúp các Smart Contract chạy được.
Banking, Baker và Delegate là gì?
Banking là quá trình các khối được sản xuất và xác nhận trên chuỗi khối Tezos. Banker là người tham gia quá trình Banking. Để trở thành một Banker thì cần ít nhất 1 Roll (1 Roll = 10,000 XTZ)
Khi anh em không đủ 10,000 XTZ để trở thành Banker, anh em có thể Delegate số coin XTZ của mình cho 1 Baker mà mình tin tưởng. Vệc này giúp Banker đó cơ hội cao hơn được chọn là người đại diện và nhận được phần thưởng khối, bù lại phần thưởng sẽ được chia một phần cho anh em.
Trong hệ sinh thái của Tezos ở thời điểm hiện tại, XTZ được dùng chủ yếu để:
Transaction Fee.
Làm phần thưởng khối cho Baker.
Onchain Governance: bằng việc Vote các đề xuất để chọn ra ra đề xuất được đồng ý bởi số đông.
Được Tezos Foundation dùng để xây dựng và phát triển hệ sinh thái của Tezos.
Một số tính năng sẽ có khi hệ sinh thái Wanchain được chấp nhận rộng rãi như Ethereum:
XTZ được dùng để là xây dựng Dapps trên Tezos.
Gọi vốn bằng XTZ trên nền tảng Tezos.
Phí giao dịch Tezos (XTZ)
Hiện tại, Tezos (XTZ) đã chính thức Mainnet vào 17/09/2018 và chạy trên Blockchain riêng của mình.
Vì vậy, khi gửi XTZ coin trong hệ sinh thái của Tezos anh em sẽ phải chịu thêm Transaction Fee được tính bắng XTZ.
Ngoài ra, với XTZ Coin, khi anh em giao dịch trên các sàn sẽ chịu thêm phí giao dịch, phí rút/nạp (nếu có).
Ví lưu trữ XTZ coin
Một số ví anh em có thể dùng để trữ XTZ:
Tezbox (Mobile and Desktop)
Galleon (Desktop)
Cortez (Mobile - iOS & Android)
Kukai (Desktop)
Ledger Nano X, Ledger Nano S
Trezor Model T
Ngoài những lựa chọn trên anh em cũng có thể trữ XTZ trên ví sàn cho giao dịch XTZ. Nhưng, mình không khuyến khích việc này.
Tương lai của Tezos XTZ
Ngắn hạn:
Việc khóa XTZ để Banking và nhận Reward là XTZ làm cho nguồn cung lưu thông trên thị trường của Tezos giảm và nhu cầu mua sẽ tăng khi có người cần mua XTZ để Banking kiếm XTZ.
Anh em cũng cần xem đến nhu cầu bán XTZ khi họ đạt được phần thưởng từ hoạt động Banking.
Trên thực tế 78% tổng số cung XTZ đang được khóa để Banking và tổng số XTZ được tạo ra từ hoạt động Banking rơi vào khoảng 40 triệu XTZ/mỗi năm.
Dài Hạn:
Với việc số lượng phần thưởng khối gần như cố định và số lượng Banker ngày càng tăng lên thì phần thưởng cho mỗi người sẽ càng ít đi.
Đến lúc mà người tham gia nhận ra lợi nhuận thu được từ hoạt động Banking không còn quá hấp dẫn so với chi phí họ bỏ ra thì lúc đó tương lai của Tezos phụ thuộc nhiều vào số lượng và chất lượng của các dự án, Dapps được xây dựng và chạy trên nền tảng Tezos.
Hơn nữa ngoài chức năng Utility trong hệ sinh thái Tezos, XTZ còn được dùng cho một chức năng quan trọng không kém đó là quản trị mạng.
Khi mà Tezos có “giá trị” hơn, giống như Ethereum bây giờ thì chắc khả năng này mới có đất diễn. Khi đó, anh em nắm trong tay XTZ không còn chỉ đơn thuần là một Utility Token mà nó còn đại diện một phần quyền lực trong mạng.
Có nên đầu tư vào XTZ
Trước khi trả lời câu hỏi trên, mình muốn điểm lại một số thông tin quan trọng liên quan tới dự án và XTZ coin để anh em có thể tìm hiểu kĩ hơn, sau đó tự đưa ra quyết định đầu tư của mình.
Sản phẩm
Tổng Cap của XTZ hơn 900 triệu đô cũng thể hiện phần nào những việc mà Tezos đã làm được.
Ở Tezos anh em sẽ thấy được một hệ sinh thái đang được xây dựng rất đầy đủ, hỗ trợ người dùng rất tốt
Ở đây mình chỉ liệt kê những phần chính.
Official Wallet đã hoàn thành, hỗ trợ nhiều hệ điều hành (MAC, Window, OS) khác nhau.
Block Explorers đã hoàn tất, cung cấp thông tin đầy đủ, minh bạch và rõ ràng.
Về Community và Support Learning cũng làm tốt. Có từng Group riêng, Site riêng cho từng nhóm.
Roadmap
Đối với Tezos sẽ không có một Roadmap “Official” nào cả, nếu có cũng chỉ là của cá nhân hay một nhóm Dev nào đó đưa ra lộ trình cam kết cho những việc mà họ định phát triển trên nền tảng Tezos.
Tezos là một nền tảng phi tập trung nên bất cứ cá nhân hay nhóm Dev nào đó cũng có thể triển khai ý tưởng của mình trên nó. Còn việc có được áp dụng hay không còn tùy vào cộng đồng quyết định (Vote).
Tổng quan có một số tính năng đang được các nhóm cộng đồng Build trên Tezos:
Cơ chế đồng thuận: Tendermint, Avalanche
Bảo mật: zk-SNARKs
Khả năng mở rộng: Sharding
Layers 2 và một số ngôn ngữ hợp đồng thông minh mới.
Mainnet
Tezos đã Mainnet vào 17/09/2018.
03/2019, Tezos (XTZ) đã hoàn thành vòng Vote đầu tiên cho thủ tục thay đổi giao thức giao thức và được Publish lên Mainnet vào 29/05/2019, sau khi trải quá trình Test và chỉnh sửa của cộng đồng.
Bản Upgrade Protocol này chủ yếu tăng giới hạn Gas Limits và giảm giá trị 1 Roll xuống từ 10,000 XTZ xuống 8,000 XTZ.
Đối thủ cạnh tranh
Về cốt lõi Tezos là một Smart Contract Platform nên mình sẽ liệt kê một số cái tên lớn trong phân khúc này như: Ethereum, EOS, Carnado, NEO, Ontology...
Partner
Về cơ bản ai cũng có thể đóng góp cho Tezos thông qua việc Publish Code của mình lên GitLap. Nên, trong phần này mình sẽ chỉ trình bày về các đối tác hợp tác để xây dựng dự án trên Tezos chứ không phải các đối tác phát triển công nghệ cho Tezos.
Elevated Returns: Một công ty tài chính, tập trung vào Tokenized tài sản.
Brazilian Investment Bank: Ngân hàng đầu tư của Brazil.
Cả hai Partner này đều muốn Tokenized tài sản ngoài đời thực lên Blockchain của Tezos.
Token
XTZ có hai chức năng chính là Utility và quản trị mạng trong hệ sinh thái Tezos.
Dapps trên Tezos
Không tính các dự án ví và các dự án đang trong quá trình phát triển thì ở hiện tại Tezos không có Dapps chất lượng nào trên Tezos sau một năm Mainnet.
Nói một cách đơn giản, Tezos là một nền tảng hợp đồng thông minh (Smart Contract Platform).
Tezos có các tính năng chính tương tự như Ethereum đó là Smart Contract. Nhưng bên cạnh đó Tezos còn có các tính năng nổi bật khác như: Onchain Governance, Self-Amendment (tự sửa đổi).
Chi tiết về các điểm nổi bật này mình sẽ trình bày kỹ hơn ở những phần sau.
Mục tiêu của dự án là trở thành nền tảng hợp đồng thông minh duy nhất mà người dùng cần đến sau này.
Vấn đề mà Tezos (XTZ) đặt ra để giải quyết?
Có hai vấn đề chính được Tezos đặt ra đối với nhiều Blockchain nền tảng hiện tại:
Cộng đồng bị chia rẽ khi Hardfork
Mình sẽ lấy ví dụ gần đây là việc Hardfork của Bitcoin Cash thành Bitcoin SV và Bitcoin ABC.
Một bên ủng hộ Bitcoin Cash nên tích hợp thêm chức năng hợp đồng thông minh. Bên còn lại giữ ý kiến rằng Bitcoin Cash chỉ nên là một Cryptocurrency cho việc thanh toán - Follow Satoshi Vision.
Không bàn đến việc đúng sai, nên hay không nên ở trường hợp này. Điều chắc chắn xảy ra là sự kiện làm cho cộng đồng của Bitcoin Cash bị chia rẽ thành hai phe, bên ủng hộ Bitcoin ABC và Bitcoin SV.
Nhìn ra xa hơn, Bitcoin Cash cũng là một Fork từ Bitcoin. Anh em có thể tìm hiểu thêm các sự kiện Hardfork lớn của Bitcoin, Ethereum và các dự án lớn khác bằng cách đơn giản là search Google.
Chi phí duy trì an ninh mạng quá lớn
Việc anh em đào BTC bằng các máy đào cũng đồng nghĩa với việc anh em đang góp sức giữ cho mạng lưới Bitcoin an toàn.
Càng có nhiều người tham gia đào, mạng lưới Bitcoin càng vững chắc, càng khó để tấn công hơn. Hiện nay, có thể nói Bitcoin là một trong những mạng lưới an toàn nhất thế giới.
Nhưng chi phí bỏ ra cho quá trình này cũng không phải số nhỏ, tiền máy đào, tiền tiện...chưa tính đến các vấn đề khác như lượng CO2 thải ra từ quá trình này.
Theo Cambridge Judge Business School, điện năng mà mạng lưới Bitcoin tiêu thụ lớn hơn cả nước Thụy Sĩ. Con số này rơi vào 60.57 TWh mỗi năm.
Tezos (XTZ) giải quyết vấn đề này bằng cách nào?
Tezos phát triển một Middleware gọi là Network Shell.
Network Shell hỗ trợ trong giao tiếp giữa Network Protocol và Blockchain Protocol. Nói một cách đơn giản, Network Shell cho phép Tezos phát triển một sổ cái có thể tự nâng cấp (Self-Amending Ledger).
XTZ hay còn được gọi là Tezzies là Native Token của Tezos.
Ngoài việc được coi là tài sản, nhiên liệu tạo động lực trong mạng lưới Tezos, XTZ còn đóng vai trò như “phiếu bầu”. Phiếu bầu này dùng để Vote khi có đề xuất được công bố trên mạng lưới.
Tezos đã ra Mainnet vào 17/09/2018, từ đó XTZ chạy trên Tezoschain.
Một số thông tin cơ bản về XTZ
Token Name: Tiz
Ticker: XTZ
Blockchain: Tezoschain
Total Supply: ∞ XTZ (Tổng cung hiện tại của đồng XTZ đang là hơn 804 triệu XTZ. Tuy nhiên, dự án không fix tổng cung tối đa).
Circulating Supply: 804,442,505 XTZ
Token sale XTZ
Public sale (ICO):
Start Date: 28/06/2017.
End Date: 13/07/2017.
Token Price: 0.47 $
Thanh toán bằng: BTC, ETH
Tổng vốn gọi được: 361,122 ETH + 65,681 BTC
Tổng Token bán được trong ICO: 607,489,041 XTZ
Dự án Tezos (XTZ) có gì nổi bật?
Trong phần này mình sẽ trình bày một vài điểm nổi bật của Tezos:
Self-Amendment and On-Chain Governance
Mình sẽ lấy ví dụ: A muốn hạ số lượng XTZ cần khóa từ 10,000 XTZ xuống 8,000 XTZ để có thể bắt đầu Staking và nhận Reward từ việc xác nhận khối.
Dự án ABC cần Hardfork để thực hiện cải tiến này. Trong trường hợp tất cả cộng đồng đều ủng hộ việc này thì họ chỉ cần cập nhập bản Update bản vá mới là cả cộng đồng sẽ chuyển qua một nhánh mới.
Nếu xảy ra việc không thống nhất ý kiến, một nhóm người không đồng ý việc giảm Token cần khóa từ 10,000 xuống 8,000 họ sẽ không cập nhập bản vá và tiếp tục chạy trên nhánh cũ. Thế là cộng đồng của Project ABC bị tách ra.
Trường hợp tương tự là Hardfork của Ethereum và Ethereum Classic.
Ở dự án Tezos, A tạo đề xuất Athena. Với một ít sửa đổi ở cấp độ giao thức và A yêu cầu một số XTZ cho việc A bỏ công sức ra Code cho Tezos. Số XTZ này nhằm đảm bảo cho các Developers có động lực để đóng góp cho hệ sinh thái.
Ở giai đoạn đoạn này, các Owner XTZ có thể dùng XTZ của mình để vote. Nếu quá trình này kết thúc với việc đề xuất Athena đạt được đa số vote ủng hộ thì đề xuất Athena sẽ chuyển qua giai đoạn thử nghiệm.
Một chuỗi thử nghiệm sẽ thử chạy đề xuất này và cộng đồng có thể góp ý cải thiện nó. Nếu Athena hoàn thiện nó sẽ được update thành mạng chính mà không cần phải thực hiện Hardfork.
Liquid Proof of Stake (LPoS)
Cơ bản LPoS là một biến thể của DPoS nhưng khác một điểm quan trọng là:
Anh em có thể ủy quyền Vote của mình cho người mà anh em tin tưởng.
Vì vậy, để trở thành người có quyền lực trong mạng lưới, anh em không nhất thiết phải bỏ vài chục triệu đô la mua XTZ mà chỉ cần giành được sự tin tưởng của cộng đồng Tezos.
XTZ được dùng làm gì trong hệ sinh thái Tezos
Trước khi nói về XTZ mình sẽ nói một chút và các thuật ngữ liên quan đến Tezos mà ít nhiều anh em sẽ nghe qua khi tìm hiểu về Tezos.
Liquidity, Michelson và Tezos VM là gì?
Liquidity, Michelson là ngôn ngữ được dùng để viết Smart Contract trên Tezos, Tezos VM (Tezos Virtual Machine) có chức năng tương như máy ảo EVM.
EVM là viết tắt của cụm từ Ethereum Virtual Machine - một máy ảo Turing hoàn toàn, có nhiệm vụ giúp các Smart Contract chạy được.
Banking, Baker và Delegate là gì?
Banking là quá trình các khối được sản xuất và xác nhận trên chuỗi khối Tezos. Banker là người tham gia quá trình Banking. Để trở thành một Banker thì cần ít nhất 1 Roll (1 Roll = 10,000 XTZ)
Khi anh em không đủ 10,000 XTZ để trở thành Banker, anh em có thể Delegate số coin XTZ của mình cho 1 Baker mà mình tin tưởng. Vệc này giúp Banker đó cơ hội cao hơn được chọn là người đại diện và nhận được phần thưởng khối, bù lại phần thưởng sẽ được chia một phần cho anh em.
Trong hệ sinh thái của Tezos ở thời điểm hiện tại, XTZ được dùng chủ yếu để:
Transaction Fee.
Làm phần thưởng khối cho Baker.
Onchain Governance: bằng việc Vote các đề xuất để chọn ra ra đề xuất được đồng ý bởi số đông.
Được Tezos Foundation dùng để xây dựng và phát triển hệ sinh thái của Tezos.
Một số tính năng sẽ có khi hệ sinh thái Wanchain được chấp nhận rộng rãi như Ethereum:
XTZ được dùng để là xây dựng Dapps trên Tezos.
Gọi vốn bằng XTZ trên nền tảng Tezos.
Phí giao dịch Tezos (XTZ)
Hiện tại, Tezos (XTZ) đã chính thức Mainnet vào 17/09/2018 và chạy trên Blockchain riêng của mình.
Vì vậy, khi gửi XTZ coin trong hệ sinh thái của Tezos anh em sẽ phải chịu thêm Transaction Fee được tính bắng XTZ.
Ngoài ra, với XTZ Coin, khi anh em giao dịch trên các sàn sẽ chịu thêm phí giao dịch, phí rút/nạp (nếu có).
Ví lưu trữ XTZ coin
Một số ví anh em có thể dùng để trữ XTZ:
Tezbox (Mobile and Desktop)
Galleon (Desktop)
Cortez (Mobile - iOS & Android)
Kukai (Desktop)
Ledger Nano X, Ledger Nano S
Trezor Model T
Ngoài những lựa chọn trên anh em cũng có thể trữ XTZ trên ví sàn cho giao dịch XTZ. Nhưng, mình không khuyến khích việc này.
Tương lai của Tezos XTZ
Ngắn hạn:
Việc khóa XTZ để Banking và nhận Reward là XTZ làm cho nguồn cung lưu thông trên thị trường của Tezos giảm và nhu cầu mua sẽ tăng khi có người cần mua XTZ để Banking kiếm XTZ.
Anh em cũng cần xem đến nhu cầu bán XTZ khi họ đạt được phần thưởng từ hoạt động Banking.
Trên thực tế 78% tổng số cung XTZ đang được khóa để Banking và tổng số XTZ được tạo ra từ hoạt động Banking rơi vào khoảng 40 triệu XTZ/mỗi năm.
Dài Hạn:
Với việc số lượng phần thưởng khối gần như cố định và số lượng Banker ngày càng tăng lên thì phần thưởng cho mỗi người sẽ càng ít đi.
Đến lúc mà người tham gia nhận ra lợi nhuận thu được từ hoạt động Banking không còn quá hấp dẫn so với chi phí họ bỏ ra thì lúc đó tương lai của Tezos phụ thuộc nhiều vào số lượng và chất lượng của các dự án, Dapps được xây dựng và chạy trên nền tảng Tezos.
Hơn nữa ngoài chức năng Utility trong hệ sinh thái Tezos, XTZ còn được dùng cho một chức năng quan trọng không kém đó là quản trị mạng.
Khi mà Tezos có “giá trị” hơn, giống như Ethereum bây giờ thì chắc khả năng này mới có đất diễn. Khi đó, anh em nắm trong tay XTZ không còn chỉ đơn thuần là một Utility Token mà nó còn đại diện một phần quyền lực trong mạng.
Có nên đầu tư vào XTZ
Trước khi trả lời câu hỏi trên, mình muốn điểm lại một số thông tin quan trọng liên quan tới dự án và XTZ coin để anh em có thể tìm hiểu kĩ hơn, sau đó tự đưa ra quyết định đầu tư của mình.
Sản phẩm
Tổng Cap của XTZ hơn 900 triệu đô cũng thể hiện phần nào những việc mà Tezos đã làm được.
Ở Tezos anh em sẽ thấy được một hệ sinh thái đang được xây dựng rất đầy đủ, hỗ trợ người dùng rất tốt
Ở đây mình chỉ liệt kê những phần chính.
Official Wallet đã hoàn thành, hỗ trợ nhiều hệ điều hành (MAC, Window, OS) khác nhau.
Block Explorers đã hoàn tất, cung cấp thông tin đầy đủ, minh bạch và rõ ràng.
Về Community và Support Learning cũng làm tốt. Có từng Group riêng, Site riêng cho từng nhóm.
Roadmap
Đối với Tezos sẽ không có một Roadmap “Official” nào cả, nếu có cũng chỉ là của cá nhân hay một nhóm Dev nào đó đưa ra lộ trình cam kết cho những việc mà họ định phát triển trên nền tảng Tezos.
Tezos là một nền tảng phi tập trung nên bất cứ cá nhân hay nhóm Dev nào đó cũng có thể triển khai ý tưởng của mình trên nó. Còn việc có được áp dụng hay không còn tùy vào cộng đồng quyết định (Vote).
Tổng quan có một số tính năng đang được các nhóm cộng đồng Build trên Tezos:
Cơ chế đồng thuận: Tendermint, Avalanche
Bảo mật: zk-SNARKs
Khả năng mở rộng: Sharding
Layers 2 và một số ngôn ngữ hợp đồng thông minh mới.
Mainnet
Tezos đã Mainnet vào 17/09/2018.
03/2019, Tezos (XTZ) đã hoàn thành vòng Vote đầu tiên cho thủ tục thay đổi giao thức giao thức và được Publish lên Mainnet vào 29/05/2019, sau khi trải quá trình Test và chỉnh sửa của cộng đồng.
Bản Upgrade Protocol này chủ yếu tăng giới hạn Gas Limits và giảm giá trị 1 Roll xuống từ 10,000 XTZ xuống 8,000 XTZ.
Đối thủ cạnh tranh
Về cốt lõi Tezos là một Smart Contract Platform nên mình sẽ liệt kê một số cái tên lớn trong phân khúc này như: Ethereum, EOS, Carnado, NEO, Ontology...
Partner
Về cơ bản ai cũng có thể đóng góp cho Tezos thông qua việc Publish Code của mình lên GitLap. Nên, trong phần này mình sẽ chỉ trình bày về các đối tác hợp tác để xây dựng dự án trên Tezos chứ không phải các đối tác phát triển công nghệ cho Tezos.
Elevated Returns: Một công ty tài chính, tập trung vào Tokenized tài sản.
Brazilian Investment Bank: Ngân hàng đầu tư của Brazil.
Cả hai Partner này đều muốn Tokenized tài sản ngoài đời thực lên Blockchain của Tezos.
Token
XTZ có hai chức năng chính là Utility và quản trị mạng trong hệ sinh thái Tezos.
Dapps trên Tezos
Không tính các dự án ví và các dự án đang trong quá trình phát triển thì ở hiện tại Tezos không có Dapps chất lượng nào trên Tezos sau một năm Mainnet.
